Zondagochtend 4 maart 8.10 uurNet terug van twee weken skiën in Frankrijk werden we hartelijk welkom geheten in Brazzaville met enkele explosies. We scharrelden allemaal een beetje in en om het huis toen opeens het huis echt stond te trillen op zijn grondvesten. Ik zag de ramen echt op neer gaan, de gordijnen hingen een moment horizontaal en de deuren die nog dicht waren werden opengeblazen. Ties, die nog in zijn bed lag bij te komen van een feestje de avond ervoor, stond ook direct naast me en vroeg wazig wat er aan de hand was. Geen idee, maar ik zag alleen een hele grote rookwolk omhoog trekken voor ons huis. Binnen 20 minuten volgden er nog 2 (of 3) explosies waarvan de laatste echt het hardst was. Ties, die zijn bril nog niet had opgezet, meende een raket te zien, maar dat waren kleinere explosies die door de lucht trokken. Even dacht ik diezelfde avond weer lekker in Europa te zitten, maar helaas...
De normaal zo heerlijk rustige zondagochtend veranderde op slag in onrust. Het gezang in de kerk naast ons verstomde en iedereen rende naar buiten. De eerste sirenes begonnen te loeien en je hoorde in de verte gegil. De omvang drong in het geheel nog niet tot me door, maar toch vroegen we ons wel af wat er in godsnaam gebeurd kon zijn. Niet veel later stond de eerste collega van Ties hier voor de deur. Zijn vrouw zat naast hem met haar haar nog in de krulspelden en bij hen was er toch wel lichte paniek. Hun hele achterpui was eruit geslagen door de hevige explosie. Ties is dus direct, met bril, in de auto gesprongen en ze zijn naar de brouwerij gereden die dichter bij het 'rampgebied' ligt. Daar was de schade aanzienlijk groter. Alle ramen waren uit de kantoren geslagen en vele plafonds waren naar beneden gekomen. De brouwerij werd onmiddellijk stilgelegd aangezien er grote tanks met ammoniak op het terrein staan. We zouden die dag eigenlijk naar Mati (een stukje land bij een rivier net buiten Brazzaville) gaan met een Amerikaans bevriend stel, maar zij sms-te (telefoonverkeer lag plat alleen sms-jes kwamen er af en toe door) dat alle Amerikanen zich direct moesten melden op de ambassade voor een 'plan de campagne'. De kinderen waren vooral erg teleurgesteld dat Mati niet door ging en niet zo heel erg onder de indruk van de explosies. Je kan zeggen van die Amerikanen wat je wilt, maar ze zorgen wel goed voor hun mensen in het buitenland. wij hebben nog steeds niets gehoord van onze Consul terwijl de Nederlanders hier op twee handen te tellen zijn. Even een belletje of alles goed is lijkt me een kleine moeite en als je ons belt dan heb je er al direct 6 te pakken, maar goed...
De rest van de dag was een beetje gek. Het was al wel snel duidelijk dat het om een explosie in een munitiedepot ging. Een depot dat midden in een woonwijk ligt...
De volgende dag
Ik word een beetje brak wakker. Gistermiddag zijn we uiteindelijk toch naar Trish en Paul (onze Amerikaanse vrienden) gegaan en hebben de bbq aangestoken en vele biertjes geopend. Een toch ook wel gezellige, maar gekke middag. Iedereen hangt de helft van de tijd aan de telefoon. Het nieuws dringt inmiddels door in de rest van de wereld en dus beginnen de sms-jes en telefoontjes uit Nederland binnen te druppelen. We worden gebeld door school dat deze morgen dicht is en aangezien Trish en ik allebei klassenmoeder zijn moet de telefoonketting in werking worden gezet. Niemand heeft die prachtig opgezette ketting ergens opgeslagen en dus zitten Trish en ik met onze lijsten alle ouders te bellen. Iedereen is toch wel aangeslagen, we hebben het over niets anders, de drank vloeit rijkelijk en Paul heeft nog een goede whisky 'for the occasion'. De volgende dag is dus in vele opzichten zwaar. Ties is de hele dag druk geweest met opruimen op de brouwerij en zorgen dat deze weer kan draaien. Leontien is de hele dag onrustig want ze heeft nog niet al haar familie kunnen bereiken en de kinderen voelen toch ook steeds meer de impact van het geheel. Splinther zegt 's avonds dat hij het nu niet meer over de explosie wil hebben. Hij heeft gelijk. Er moet gekookt worden, huiswerk gemaakt, het leven gaat door, maar voor heel veel mensen staat het hier wel even stil. Hoeveel doden en gewonden er zijn is erg onduidelijk, maar het zullen er meer zijn dan we in eerste instantie denken.
De Congolese reactie
Een gebeurtenis als dit maakt ook direct het contrast maar weer eens duidelijk. De gezondheidszorg is hier echt belabberd. De ziekenhuizen kunnen dit helemaal niet aan. Er zijn te weinig doktoren, veel te weinig medicijnen er is geen noodopvang, geen goede registratie van mensen en dus slachtoffers. De mensen gaan lopend alle ziekenhuizen af om eventueel vermiste familieleden te zoeken. Het hele centrum is dichtgetimmerd en iedereen staat letterlijk zijn eigen winkeltje te bewaken om te zorgen dat deze niet wordt leeggeplunderd. En de president? die heeft het eerste het beste vliegtuig genomen naar een van zijn vakantiehutjes. Zelfs Kabila, de president van de DRC, zat binnen 5 minuten, volgens de verhalen, in zijn helikopter op weg naar een veilig heenkomen. Ongelooflijk!
Er is ook veel angst. Veel Congolezen hebben de oorlog van 1997 nog vers in het geheugen zitten. Een oorlog die, uit het niets, op een middag begon en vele slachtoffers maakte. De samenzweringstheorien zijn dan ook niet van de lucht. Die angst maakt ze ook wat lethargisch. Ze zwelgen een beetje in zelfmedelijden en moeten echt aangezet worden om de boel aan te pakken. ik wil het absoluut niet bagatelliseren, maar dit is het gevoel waar Ties gisteren mee thuis kwam na een dag 'schouders eronder' op de brouwerij.
De noodopvang is niet professioneel, maar wel heel dichtbij. Iedereen vangt elkaar op en de initiatieven voor het verzamelen van rijst, melkpoeder, suiker en olie zijn niet van de lucht.
Vandaag, dinsdag, is iedereen weer naar school, het leven neemt zijn gang, maar de wederopbouw moet nog beginnen en dat zal zeker veel tijd in beslag nemen. Ik houd jullie op de hoogte.
Rectificatie
